Thứ Năm, 14 tháng 11, 2019

Nhận biết viêm đường tiết niệu

Xin hỏi liệu tôi có bị viêm đường tiết niệu. Xin bác sĩ tư vấn!

leminhtung@yahoo.com.vn

Không giống như nhiều bệnh khác, viêm đường tiết niệu là bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi (từ trẻ thơ đến người cao tuổi), xảy ra ở cả nam và nữ nhưng nữ nhiều hơn.

nguyên cớ gây ra bệnh viêm đường tiết niệu chính là vi khuẩn (có khoảng 75-80% trường hợp viêm đường tiết niệu là do vi khuẩn gây ra). Khi chúng ta vệ sinh cơ quan sinh dục không tốt thì dẫn đến lây lan vi khuẩn từ lỗ đít sang đường sinh dục và nhiễm trùng niệu xảy ra. Điều này đặc biệt đúng với nữ giới do những thói quen vệ sinh đặc thù như đóng băng vệ sinh, dịch âm đạo, cửa niệu dục mở thông. Với nam giới thì khác, vi khuẩn đường tiêu hóa khó thâm nhập nhưng khi bao quy đầu không được vệ sinh thì đây cũng là nguyên do gây viêm đường tiết niệu.

Bệnh viêm đường tiết niệu có mô tả và dấu hiệu nhận dạng khác nhau tùy thuộc vào đoạn đường tiết niệu bị bệnh. Nhưng nhìn chung thì có 4 dấu hiệu cơ bản: sốt, đau bụng phần thắt lưng, đái buốt - đái dắt, đái mủ - đái máu.

Đối với trường hợp của bạn, khi đi tiểu có biểu hiện đau buốt (khó tiểu) cũng có thể là triệu chứng của các bệnh viêm nhiễm đường tiết niệu. Tuy nhiên, để xác định bệnh, cần phải được khám và làm một số xét nghiệm. cho nên, bạn nên đi khám thầy thuốc ngay để có hướng điều trị cụ thể và hạp.

BS. Nguyễn Liên

Nỗi niềm "trai thẳng" chấp nhận làm nghề mua vui cho khách hàng đồng tính: Những yêu sách quái đản và vô vàn nguy hiểm đe dọa đến tính mạng

Nhật Bản được biết đến là thiên đường của ngành công nghiệp dịch vụ với nhiều loại hình khác nhau. Trong đó, hoạt động mại dâm đồng tính nam cũng đã phát triển trong thời gian gần đây và chứa đựng những góc khuất chỉ những người trong cuộc mới hiểu.

Những chàng trai dự vào công việc "cho thuê đàn ông", phục vụ giới đồng tính được gọi ngắn gọn là những "urisen". Tại khu phố đồng tính Shinjuku Ni-chome, quận Shinjuku, nằm ngay tại thủ đô Tokyo Nhật Bản có hàng trăm địa điểm cung cấp dịch vụ mại dâm nam cho khách và phần nhiều là hoạt động ngầm.

Những địa điểm này có thể là quán bar, câu lạc bộ dancing, nơi tập hợp những chàng trai trẻ làm mướn việc mua vui theo đề nghị khách hàng nam giới. Không có số liệu thống kê chính xác về số lượng urisen ở Shinjuku Ni-chome nhưng con số ước tính có thể lên tới hơn 2000 người vào năm 2018.

Khách hàng của urisen tất nhiên là những người đàn ông đồng tính, lưỡng tính hoặc có gu dục tình với nam giới. Thường thì khi một khách tới địa điểm có cung cấp urisen, họ sẽ được mời uống nước và sau đó chủ động chọn lựa những thanh niên trẻ có trong danh sách. Thậm chí nhiều quán bar tại Shinjuku Ni-chome còn thiết kế những bản menu đồ uống có kèm hình urisen. Khi khách hàng đã chọn lựa, urisen được chọn sẽ tới bàn của khách hàng kèm theo đồ uống "can dự" tới hình của anh ta trên thực đơn.

Mặt tối của

menu lựa chọn các urisen.

Tùy theo chừng độ đề nghị mà các khách hàng sẽ trả tiền theo dịch vụ ứng. Theo như quảng cáo của một quán bar tại Shinjuku Ni-chome, thu nhập của urisen có thể lên tới 800 nghìn yên (tương đương 160 triệu đồng tiền Việt Nam) bao gồm cả tiền boa, tiền huê hồng hàng tháng. Tuy nhiên, chỉ có những urisen ngoại hình đẹp và sở hữu những tố chất đặc biệt được khách hàng yêu thích mới có thể đạt được mức thu nhập đáng mơ ước như vậy.

Theo tiết lộ của một urisen giấu tên, bình quân thu nhập của một urisen chỉ rơi vào khoảng 30-40 triệu đồng mỗi tháng. Một con số rất khiêm tốn so với mức sống tại Tokyo đắt đỏ bất chấp trong nhiều trường hợp các urisen phải đáp ứng nhu cầu tình dục khôn cùng quái đản của khách hàng.

Ian Thomas Ash, nhà sinh sản của bộ phim tài liệu nói về góc khuất của những urisen, đã phỏng vấn 10 chàng trai hành nghề bán dâm cho nam giới khiến dư luận có cái nhìn rõ hơn, thực tại hơn về ngành này. Theo Ian Thomas Ash, với truyền thống hà khắc còn tồn tại trong từng lớp Nhật Bản, nhiều người không dám cởi mở về giới tính của mình. Họ mang theo nỗi hổ ngươi, tự hận chính mình cùng những cảm giác tiêu cực khác. Do đó, họ chỉ còn có thể tìm cách thỏa mãn ở bên những urisen, nơi mà họ được sống đúng với thực chất của mình. Độ tuổi nhàng nhàng của những urisen là từ 18 - 24 tuổi.

Mặt tối của

Một quảng cáo về dịch vụ urisen.

Ian Thomas Ash cũng cho hay điều đáng kinh ngạc là phần lớn các urisen không phải sinh ra đã là người đồng tính. Đối với họ, những urisen, đây là một công việc kiếm tiền để lo cho bản thân và gia đình. Một urisen tại Shinjuku Ni-chome, có nghệ danh Misaki dấn, bạn gái của anh biết về công việc anh đang làm nhưng không hề tỏ thái độ phản đối.

Ian Thomas Ash cũng san sớt rằng, phần lớn các urisen đều có hoàn cảnh khó khăn, gia đình trục trặc hay trong tình trạng thất nghiệp. Họ coi công việc này là một cuộc mua bán sòng phẳng. " Urisen là bán và mua. Chúng tôi bán thân thể mình và những người đàn ông khác mua chúng tôi ", một người hành nghề 19 tuổi cho hay.

Và điều đáng nói là rất nhiều urisen không hề biết về những nguy cơ làm tổn hại đến sức khỏe trong công việc "mẫn cảm" của họ. Trẻ, ít kiến thức và thiếu kinh nghiệm sống là những đặc điểm nổi trội nhất của các urisen. Nhiều urisen thậm chí còn không biết liệu đàn ông thì có thể bị mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục (STD) hay không.

Nhiều khi, các urisen còn bị những người chủ của mình cố ý giấu những thông báo quan yếu về thuộc tính công việc cũng như các nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn. có nhẽ vấn đề nhức nhối nhất trong ngành công nghiệp này là các nguy cơ sức khỏe mà các urisen có thể mắc phải, từ STD cho đến bệnh HIV/AIDS.

Mặt tối của

Anh chàng Hiroshi làm ở quán bar First Dash dấn, đôi khi anh quan hệ tình dục không an toàn, cả trong công việc và trong đời sống riêng tư. Anh này cũng cho rằng HIV/AIDS không đáng lo vì nghĩ rằng y học đã có thuốc chữa. Số liệu thống kê cho thấy sự thiếu hiểu biết về HIV/AIDS trong giới trẻ Nhật Bản là một phần của một xu hướng mới và đáng lo ngại.

Yuzuru Ikushima, giám đốc điều hành Place Tokyo, cho biết: " Nhiều người trẻ, không chỉ những người làm việc trong ngành công nghiệp tình dục, chẳng hay biết gì về HIV/AIDS ".

Đối tượng dễ lây truyền nhất chính là những người hoạt động trong ngành công nghiệp dục tình. " Dù quản lý quán bar có đề nghị nghiêm nhặt về việc sử dụng bao cao su. Tuy nhiên, vì đây là cuộc bàn bạc bằng tiền nên nếu khách hàng muốn quan hệ dục tình không an toàn, các urisen sẽ khó mà có thể từ khước ", Ikushima nói.

Không chỉ mắc các bệnh nguy hiểm mà các urisen cũng phải đối mặt với những chiêu trò quái gở của khách hàng. Hiroshi là một chàng trai 18 tuổi đến từ tỉnh Chiba. Với chiều cao 1m87, cậu thường phải cúi đầu khi đi ngang qua trần nhà của quán bar chật hẹp.

" Các khách hàng tôi phục vụ có độ tuổi từ 30 tới 65. Thường thì họ đều thích được tôi hành hạ trong chuyện ấy ", Japan Times dẫn lời Hiroshi nói.

Mặt tối của

Nhiều urisen không hề hay biết những mối hiểm mình có thể gặp phải.

Trong khi một số khách chỉ muốn rủ ăn tối, nhiều khách lại thích đi xa hơn, thậm chí cả thực hành những hành vi được xếp vào dạng lạm dụng dục tình hoặc hãm hiếp. tuy thế, Hiroshi nói, anh làm mướn việc này ngoài vì tiền, còn bởi muốn tìm ra thiên hướng tình dục của mình.

Được biết, ngành công nghiệp urisen bắt đầu phát triển tại Nhật Bản những năm 1960 và 1970 dù nó được cho là có từ thời kỳ Edo (1603 - 1868) khi tình trạng lưỡng tính trở nên phổ quát, và các "nam người thương" rất được các shogun (tướng quân) chuộng.

Nghề này nối tồn tại tới ngày nay do luật chống nạn mại dâm của Nhật có lỗ hổng khi không đề cập tới tình dục đồng giới nam. Theo các chuyên gia, chính phủ hiện chưa có kế hoạch sửa đổi luật này và cho đến nay ngày càng xuất hiện nhiều urisen với những dịch vụ đa dạng, phong phú khác nhau.

Nguồn: SCMP, Melmagazine

Phát minh đột phá: Viên nang chứa thuốc dạng protein dùng qua đường uống

Nang thuốc và cấu trúc nhánh mang các vi kim có thể đưa thuốc dạng protein qua đường uống.

Nang thuốc và cấu trúc nhánh mang các vi kim có thể đưa thuốc dạng protein qua đường uống.

Nhiều loại thuốc, đặc biệt là các protein, chẳng thể dùng được qua đường uống do chúng bị phân hủy ở đường tiêu hóa trước khi có thể phát huy tác dụng. Một tỉ dụ tiêu biểu là insulin, đối với loại thuốc này, các bệnh nhân đái tháo đường hằng ngày phải dùng qua đường tiêm. Với hy vọng tạo ra một dạng thay thế cho các thuốc sử dụng qua đường tiêm, các nhà khoa học thuộc Học viện Công nghệ Massachusetts (Hoa Kỳ) và hãng dược phẩm Novo Nordisk đã thiết kế một loại nang thuốc mới có thể mang insulin hoặc các thuốc có bản chất protein khác và bảo vệ chúng không bị phân hủy trong môi trường dạ dày ruột. Khi loại nang thuốc này đến được ruột non, nó sẽ rã ra và bung các vi tinh thể hình kim (vi kim) bám vào thành ruột, thuốc điều trị bệnh sau đó sẽ được phóng thích và thu nhận vào máu. Trong các thử nghiệm trên lợn, các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng loại nang thuốc này có thể tải được một lượng insulin tương đương với một lần tiêm và cho phép thuốc được thu nạp nhanh vào máu sau khi các vi tinh thể hình kim được phóng thích.

Hệ đưa thuốc dạng vi tinh thể hình kim

Trước đây, các nhà khoa học trong nhóm nghiên cứu này đã phát triển được những giải pháp mới có thể giúp đưa thuốc qua đường uống đối với những thuốc chỉ thường sử dụng bằng đường tiêm. Những phương pháp mới này có thể kể đến bao gồm loại viên thuốc được bao bằng các tinh thể hình kim rất nhỏ hay các cấu trúc hình ngôi sao có thể tự mở ra và lưu lại trong bao tử từ vài ngày đến hàng tuần để phóng thích thuốc. Gần đây, các nhà khoa học này cũng đã phát triển được một loại nang thuốc có kích tấc bằng quả việt quất có chứa các vi tinh thể hình kim làm từ insulin được nén chặt. Khi đến được bao tử, các vi tinh thể hình kim này sẽ tiêm thuốc vào lớp lót của dạ dày. Và trong nghiên cứu mới này, các nhà khoa học nối phát triển một loại nang thuốc mới có thể tiêm hoạt chất chứa trong đó vào thành của ruột non.

Hầu hết các thuốc đều tiếp nhận qua ruột non, một phần vì chưng ruột non có diện tích bề mặt rất lớn, khoảng 250m 2 (tương đương một sân tennis). Ngoài ra, phần này của cơ thể lại chứa rất ít các thụ thể nhận cảm giác đau. Điều này cho phép có thể thực hành những mũi tiêm nhỏ (vi tiêm) vào thành ruột non để đưa các thuốc giống như insulin vào máu mà không gây đau. Để loại nang thuốc này có thể đến được ruột non và thực hiện quá trình vi tiêm, các nhà khoa học đã bao nang thuốc bằng một polyme bền với môi trường acid của bao tử (có pH nằm trong khoảng 1,5-3,5). Khi nang thuốc đến được ruột non, môi trường pH cao ở khu vực này (vào khoảng 6) sẽ kích hoạt cho nang mở ra và cấu trúc 3 nhánh xếp bên trong nang thuốc sẽ bung ra. Mỗi nhánh có chứa các dải vi kim có độ dài 1 milimet có thể mang insulin hoặc các thuốc khác. Khi các nhánh xếp được mở bung ra, lực bung này cho phép các vi kim rất nhỏ đủ xâm nhập lớp trên cùng của mô ruột non. Sau khi được tiêm vào thành ruột non, các vi kim này sẽ hòa tan và giải phóng thuốc. Các nhà khoa học đã thực hành rất nhiều thí nghiệm độ an toàn trên mô động vật và mô người để bảo đảm rằng sự xâm nhập của vi kim cho phép đưa thuốc mà không gây xuyên thủng qua thành ruột hay các biến cố không mong muốn nghiêm trọng khác. Để giảm nguy cơ gây tắc ruột, các nhà khoa học đã thiết kế hệ thống nhánh có thể tách rời ra sau khi các dải vi kim đã được tiêm vào thành ruột. Loại nang thuốc mới này là một bước tiến quan trọng trong công nghệ bào chế dạng thuốc uống có bản tính protein. Đây là một cố gắng mà con người đã đeo đuổi trong hàng thập kỷ.

thí nghiệm đối với insulin

Trong các nghiên cứu trên lợn, các nhà khoa học cho thấy rằng các nang thuốc có chiều dài 30 milimet có thể tải được những liều insulin một cách hiệu quả và tạo được một đáp ứng hạ đường huyết tức tốc. Họ cũng chỉ ra rằng không có biến cố tắc ruột nào xảy ra và các cấu trúc nhánh được đào thải ra ngoài an toàn sau khi các dải vi kim được tiêm vào thành ruột. Các cấu trúc nhánh được thiết kế có thể duy trì đủ sức đưa các vi kim insulin đến được thành ruột và hòa tan trong vài giờ để tránh gây tắc nghẽn đường tiêu hóa.

Các nhà khoa học tin cậy rằng ngoài insulin, hệ thống đưa thuốc mới này còn có thể ứng dụng cho các thuốc dạng protein khác như các hormon, enzym hay có thể là kháng thể, vắc-xin cũng như các thuốc có thực chất ARN.

Trần Thái Sơn

( (Theo MIT News) )

12 con giáp và giai đoạn gặp biến cố cuộc đời, biết cách vượt qua không những sự nghiệp thăng hoa mà cuộc sống còn viên mãn sung túc

Cuộc sống cựu là những chuỗi ngày phức tạp với nhiều bề bộn lo toan. Tử vi học có nói, trời sinh mỗi người mỗi căn số, không ai sinh ra là gặp được nhiều may mắn, mọi thành công có được đều dựa vào sự kiên trì và ráng không ngừng. Ai trong cuộc sống cũng phải sang trọng nhiều giai đoạn hỷ nộ ái ố và 12 con giáp cũng không ngoại lệ. Dưới đây là mốc thời gian mà 12 con giáp gặp phải biến cố, nếu biết được cách khắc phục thì mọi thứ sẽ viên mãn hơn. Cùng xem nhé!

1. Tuổi Tý là người có khả năng độc lập và biết tạo lập cuộc sống của mình. Dù trắc trở đến đâu họ cũng sẽ vượt qua được.

12 con giáp và giai đoạn gặp biến cố cuộc đời, biết cách vượt qua không những sự nghiệp thăng hoa mà cuộc sống còn viên mãn sung túc - Ảnh 1.

2. Cuộc sống tuổi Sửu thời tiền vận có nhiều khó khăn, nhưng sau cùng họ vẫn sẽ đạt được nhiều điều tốt đẹp.

12 con giáp và giai đoạn gặp biến cố cuộc đời, biết cách vượt qua không những sự nghiệp thăng hoa mà cuộc sống còn viên mãn sung túc - Ảnh 2.

3. Tuổi Dần có cá tính mạnh mẽ, nhưng nếu xót thương ai đó cũng sẽ dễ dàng bị chi phối.

12 con giáp và giai đoạn gặp biến cố cuộc đời, biết cách vượt qua không những sự nghiệp thăng hoa mà cuộc sống còn viên mãn sung túc - Ảnh 3.

4. Tuổi Mão sống theo cảm xúc nhiều hơn lý trí, nên chi nếu có thể thay đổi tính cách này thì cuộc sống sẽ viên mãn hơn.

12 con giáp và giai đoạn gặp biến cố cuộc đời, biết cách vượt qua không những sự nghiệp thăng hoa mà cuộc sống còn viên mãn sung túc - Ảnh 4.

5. Tuổi Thìn có lòng tự trọng cao, họ không bao giờ chịu khuất phục trước mọi hoàn cảnh, nên sẽ tự đổi thay bản thân để vươn lên.

12 con giáp và giai đoạn gặp biến cố cuộc đời, biết cách vượt qua không những sự nghiệp thăng hoa mà cuộc sống còn viên mãn sung túc - Ảnh 5.

6. Nhược điểm của tuổi Tỵ là quá hấp tấp, nhưng nếu như biết kềm chế và thay đổi thì mọi thứ sẽ tốt đẹp hơn.

12 con giáp và giai đoạn gặp biến cố cuộc đời, biết cách vượt qua không những sự nghiệp thăng hoa mà cuộc sống còn viên mãn sung túc - Ảnh 6.

7. Tuổi Ngọ nên nhớ rằng trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng không được bi quan mà phải luôn hướng về ngày mai tươi đẹp.

12 con giáp và giai đoạn gặp biến cố cuộc đời, biết cách vượt qua không những sự nghiệp thăng hoa mà cuộc sống còn viên mãn sung túc - Ảnh 7.

8. Tuổi Mùi cái gì cũng giỏi giang, bởi thế cần phải giữ gìn sức khỏe thật tốt để có thể làm được nhiều việc.

12 con giáp và giai đoạn gặp biến cố cuộc đời, biết cách vượt qua không những sự nghiệp thăng hoa mà cuộc sống còn viên mãn sung túc - Ảnh 8.

9. Tuổi Thân có chút khe khắt với bản thân, chỉ cần thoải mái nom mọi vấn đề một cách khách quan, bạn sẽ thành công.

12 con giáp và giai đoạn gặp biến cố cuộc đời, biết cách vượt qua không những sự nghiệp thăng hoa mà cuộc sống còn viên mãn sung túc - Ảnh 9.

10. Tuổi Dậu luôn khao khát làm giàu và dễ dàng bị cám dỗ vây quanh. Nhưng nếu vẫn tin vào bản lĩnh của mình thì sẽ vượt qua vơ.

12 con giáp và giai đoạn gặp biến cố cuộc đời, biết cách vượt qua không những sự nghiệp thăng hoa mà cuộc sống còn viên mãn sung túc - Ảnh 10.

11. Tuổi Tuất nên biết rằng, mình bắt đầu từ đâu thì hãy gắng bền chí từ đó, đừng dễ dàng từ.

12 con giáp và giai đoạn gặp biến cố cuộc đời, biết cách vượt qua không những sự nghiệp thăng hoa mà cuộc sống còn viên mãn sung túc - Ảnh 11.

12. Tuổi Hợi nên sống lý trí hơn để tránh bị người khác lợi dụng, nếu không cụ mạnh mẽ, bạn có thể bị gục ngã.

12 con giáp và giai đoạn gặp biến cố cuộc đời, biết cách vượt qua không những sự nghiệp thăng hoa mà cuộc sống còn viên mãn sung túc - Ảnh 12.

(Nguồn: Weibo)

Dự phòng tác hại của bụi mịn PM2,5 như thế nào để bảo vệ sức khỏe?

Để tìm hiểu rõ hơn duyên cớ gây ô nhiễm bụi mịn và mối nguy hại tới sức khỏe này, phóng viên Báo Sức khỏe&Đời sống đã có cuộc đàm luận với TS. Trần Thị Tuyết Hạnh, Giảng viên Sức khỏe Môi trường, Trường Đại học Y tế công cộng xung quanh về vấn đề này.

PV: Là một giảng sư Sức khỏe Môi trường, xin TS cho biết, bụi PM 2 , 5 là gì?

TS. Trần Thị Tuyết Hạnh : Theo Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về Chất lượng Không khí Xung quanh (QCVN05:2013) của Bộ Tài Nguyên và Môi trường thì bụi PM 2 , 5 là tổng các hạt bụi lơ lửng có đường kính động học nhỏ hơn hoặc bằng 2,5 micromet. Đây là những hạt bụi có kích thước rất nhỏ. Để dễ tưởng tượng chúng ta hãy so với kích thước đường kính của 1 sợi tóc, thường là 50-70 micromet, tức là đường kính của bụi PM 2 , 5 nhỏ chưa đến 1/30 lần đường kính của sợi tóc.

TS. Trần Thị Tuyết Hạnh, giảng sư Sức khỏe Môi trường, Trường Đại học Y tế công cộng.

PV: Vậy thưa TS, b ụi PM 2,5 này hồ hết sinh ra từ đâu?

TS. Trần Thị Tuyết Hạnh : Bụi trong không khí nói chung và bụi PM 2.5 thường nảy từ nhiều nguồn khác nhau, thí dụ từ khí thải của các công cụ giao thông, hoạt động của các nhà máy công nghiệp, hoạt động xây dựng, đốt rơm rạ trong nông nghiệp, các hoạt động sinh hoạt tại các hộ gia đình (đặc biệt là đun nấu và sưởi ấm bằng than, củi), từ khói thuốc lá…

thí dụ ở Hà Nội mật độ liên lạc ngày một gia tăng và những năm gần đây cả thành phố như một đại công trường xây dựng khổng lồ nên tình trạng ô nhiễm bụi PM 2.5 ngày một nghiêm trọng. Theo thống kê của Sở Xây dựng Hà Nội 2017 thì trên địa bàn thành thị có trên 1.000 công trường xây dựng lớn, nhỏ thi đang công và mỗi tháng có hơn 10.000m 2 đường bị đào xới để khai triển các công trình hạ tầng kỹ thuật. Xe chở các nguyên liệu xây dựng không được che chắc cẩn thận làm rơi vãi đất, cát xuống đường cũng là nguồn nảy bụi. Ngoài ra trên thế giới bụi PM 2.5 cũng có thể có nguồn cội từ núi lửa, bão bụi, cháy rừng…

PV: Trước tình trạng ô nhiễm môi trường, rất nhiều người lo lắng ảnh hưởng đến sức khỏe nhất là càng ngày càng nhiều người mắc ung thư, vậy thưa TS, bụi PM 2,5 ảnh hưởng tới sức khỏe như thế nào ?

TS. Trần Thị Tuyết Hạnh : Bụi PM 2 , 5 được đánh giá là tác nhân ô nhiễm không khí có ảnh hưởng tiêu cực nhất tới sức khoẻ con người. Vì có kích tấc rất nhỏ nên bụi PM 2 , 5 rất hiểm, có khả năng lắng đọng, thẩm thấu và đi sâu vào tận các phế nang trong phổi và vào máu. Mỗi ngày chúng ta hít thở khoảng 10.000 lít không khí hoặc hơn tuỳ vào lứa tuổi và hoạt động thể lực. Do đó nếu nồng độ bụi PM 2 , 5 trong không khí cao thì mức phơi nhiễm hàng ngày là lớn và tăng nguy cơ bị các vấn đề sức khoẻ cấp tính và kinh niên. Đã có nhiều nghiên cứu được thực hiện trên thế giới cho thấy phơi nhiễm với bụi PM 2 , 5 tăng nguy cơ bệnh tật và tử vong. thí dụ phơi nhiễm với bụi PM 2 , 5 tăng nguy cơ mắc hen, bệnh phổi tắc nghẽn kinh niên (COPD), viêm phổi, các chứng bệnh hô hấp, tim mạch, tiểu đường và ung thư phổi.

Theo một nghiên cứu của GS Christopher J L Murray và các cộng sự đăng trên tạp chí khoa học Lancet năm 2016, ô nhiễm không khí (trong đó có ô nhiễm bụi PM 2 , 5 ) là duyên cớ của 7 triệu ca tử vong hàng năm trên thế giới. Ô nhiễm không khí là căn do của 19% ca tử vong do bệnh tim mạch, 24% ca tử vong do bệnh tim thiếu máu cục bộ, 21% ca tử vong do đột quỵ và 23% ca tử vong do ung thư. Những nguyên cớ chính gây tử vong do ô nhiễm không khí là đột quỵ, bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư và các bệnh nhiễm trùng hô hấp.

Bụi PM 2 , 5 được đánh giá là tác nhân ô nhiễm không khí có ảnh hưởng bị động nhất tới sức khoẻ .

PV: Vậy làm thế nào để người dân biết không khí đang bị ô nhiễm thưa TS?

TS. Trần Thị Tuyết Hạnh : Ô nhiễm không khí thường được đánh giá cả ô nhiễm hạt gồm bụi lửng lơ, bụi mịn PM 2 , 5 , bụi PM 10 và cả các chất khí SO 2 , NO 2 , CO, O 3 , CO, VOCs (các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi)… Người dân sống ở các thành thị lớn tỉ dụ Hà Nội, thị thành Hồ Chí Minh nơi có mật độ giao thông cao, nhiều công trình xây dựng và nhiều nhà máy… nên có nguy cơ bị phơi nhiễm với bụi PM 2,5 và các chất ô nhiễm không khí.

Để biết mức ô nhiễm không khí do bụi PM 2 , 5 người dân có thể theo dõi chỉ số chất lượng không khí (viết tắt là AQI) ở trên phần mềm Airvisual cài miễn phí trên điện thoại hoặc xem kết quả quan trắc môi trường không khí trên trang web về vấn đề môi trường (tỉ dụ trang moitruongthudo.vn) và bản tin dự báo thời tiết.

hiện thời, sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đã có trang web cung cấp thông báo của 10 trạm quan trắc không khí tự động, cung cấp số liệu chất lượng không khí AQI PM 2,5 và đồng thời có cả số liệu chất lượng không khí cho PM 10 và các chất khí NO 2 , SO 2 và CO. Tuy nhiên, cần lưu ý là chỉ số chất lượng không khí AQI chỉ đại diện cho chất lượng không khí ở xung quanh khu vực đặt trạm quan trắc và giá trị của chỉ số cũng thay đổi các giờ trong ngày và các ngày trong tuần.

ngoại giả các trạm quan trắc đặt tại Hà Nội và nhiều trạm quan trắc ở các thị thành trên thế giới trong hệ thống phần mềm Airvisual chỉ ít chất lượng không khí theo chỉ số AQI đối với bụi PM 2 , 5 nên chưa đề đạt toàn diện chất lượng không khí.

PV: Có thể nói bụi mịn gây tai hại cho sức khỏe của con người, vậy trước mắt làm sao để mỗi người dân có thể tự bảo vệ sức khỏe trước tác hại của ô nhiễm không khí, thưa TS?

TS. Trần Thị Tuyết Hạnh : Người dân sống ở các thị thành lớn, đặc biệt là tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh nên chủ động ngừa tác hại của ô nhiễm không khí. Với những ngày hoặc các thời điểm trong ngày khi chỉ số AQI kém, xấu đến nguy hại (mô tả bằng màu cam, đỏ, tím, nâu) thì chúng ta nên giảm các hoạt động thể lực, hạn chế ra đường đặc biệt là giờ cao điểm và nếu phải ra ngoài đường thì nên sử dụng khẩu trang loại tốt có thể lọc bụi PM 2 , 5 . Những người nhạy cảm tỉ dụ người già, trẻ mỏ, nữ giới mang thai, bệnh nhân mắc bệnh hen, COPD, các bệnh tim mạch… thì càng cần đặc biệt để ý hơn.

Ngoài ra, cũng cần nhấn mạnh rằng chúng ta không chỉ bị tác động bởi ô nhiễm không khí xung quanh mà ô nhiễm không khí trong nhà cũng rất đáng lo ngại. đa số thời kì chúng ta ở trong nhà (tại gia đình và nơi làm việc), do đó để giảm thiểu nguy cơ và bảo vệ sức khoẻ trước ô nhiễm không khí trong nhà, chúng ta nên:

-Hàng ngày nếu chất lượng không khí ngoài trời tốt thì nên mở cửa sổ để thông gió đảm bảo thoáng khí giúp giảm nồng độ bụi, chất ô nhiễm không khí trữ trong nhà và không hình thành nấm mốc.

-Không được hút thuốc trong nhà.

-Nên hạn chế thắp hương đốt vàng mã.

-liền vệ sinh trong nhà sạch sẽ để loại bỏ bụi, vi sinh vật, nấm mốc gây bệnh.

-Trồng một số loại cây trong và xung quanh nhà có khả năng “làm sạch” không khí.

-Không nên dùng chất đốt sinh khối (than, củi, rơm rạ). Nếu sử dụng thì nên dùng bếp lò không khói và mở cửa cho thông thoáng.

-Không nên đốt than để sưởi ấm trong mùa đông trong phòng kín để tránh ngộ độc khí CO.

-Không nên đi giày dép bẩn vào trong nhà.

Xin trân trọng cảm ơn TS!

Khánh Mai ( thực hiện)