Mika Nakashima, một nữ ca sĩ lừng danh của Nhật Bản, được mệnh danh là "ca sĩ trời sinh". Nhưng không phải ai cũng biết được rằng, cô đã từng bị trầm cảm do mất thính lực.
Trong thời khắc nghiêm trọng nhất, cô ấy chỉ có thể dậm chân, thậm chí là chạm vào loa để nhận ra nhịp độ bài hát. Tại buổi concert năm 2015, bài hát “Tôi cứ ngỡ mọi chuyện đã kết thúc” đã được cất lên bằng cách đó. Cô nghẹn ngào: “Dù là bệnh tật đớn đau bên ngoài hay tâm lý tiêu cực bên trong đều không thể xoá sổ ý chí của tôi".
Mỗi lần xem lại đoạn clip này, người ta đều không khỏi xúc động và nhận ra rằng: “Trong phần đời bất minh nhất, nếu không có ai sẵn sàng bước tới kéo mình ra khỏi vực sâu, hãy tự trở nên người đó.”
Nhân sinh không phải lúc nào cũng thuận buồm xuôi gió, thống khổ xấu số có thể ập tới bất cứ lúc nào, cùng với đó là những cảm xúc tiêu cực như muốn kéo chúng ta chìm vào bóng tối vô tận.
Tại chính thời điểm đó, hãy học cách đối mặt với bản thân và kiểm soát 5 loại xúc cảm bị động của chính mình.
1. cảm xúc tức tối
Bất cứ xúc cảm nào cũng có hai mặt của nó. Sự bực tức ức chế có thể dẫn tới stress, cũng có thể là một loại tín hiệu nhấc chúng ta đang có vấn đề cần xử lý.
Giống như bị cảm thì uống thuốc, khi xúc cảm chúng ta có vấn đề, cần phát huy EQ để tiến hành tự điều chỉnh. Với những người phớt tỉnh vấn đề của mình quá lâu, chúng sẽ dần biến chuyển xấu, trở thành nhân tố tiềm tàng hình thành bệnh trầm cảm. Ở thời khắc đó, chúng ta chẳng thể tự điều chỉnh được nữa, có thể tận dụng sự hỗ trợ từ bác sĩ tâm lý và trị liệu bằng thuốc.
Cho dù đó là vấn đề gì, điều chúng ta phải làm được chính là thẳng thắn đối mặt. Như cách mà Agatha Christie đã viết trong “Bản tình ca của Satan”: "Để thoát khỏi con quái vật đó, bạn đã bỏ chạy, không ngừng chạy, nhưng như vậy có kết quả sao? Thay vì quay lưng về phía nó, hãy gan dạ xoay người mà đối mặt, có như vậy, bạn mới thấy rõ con quái vật đó có thực sự đáng sợ hay không".
Bất cứ xúc cảm nào cũng có hai mặt của nó. Sự hậm hực ức chế có thể dẫn tới stress, cũng có thể là một loại tín hiệu nhắc chúng ta đang có vấn đề cần xử lý.
2. cảm xúc lo lắng
Đây là thời đại “lo lắng toàn dân”, hầu như ai cũng mang trong mình ít nhiều trằn trọc. Chúng ta luôn phải sống trong vô kể điều kiện hiểm, từ thiên tai, cho tới bệnh tật, rồi biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, thâm nhập mặn, thực vật biến đổi gen…
Trong quá trình hiểm này, xúc cảm lo âu gần như mọc rễ trong lòng. Theo đó, tâm lý con người cũng dần phát sinh sự tiến hóa. Có thể nói, sự lo âu đã trở nên một bộ phận được di truyền, giúp chúng ta không ngừng cụ để phát triển chính mình, thích ứng với thời đại này.
Do đó, đối với những cảm xúc bị động như lo âu, nguyên tắc xử lý chung chính là: chính trực nhận, tìm ra nguyên do, đưa phương án giải quyết.
Chúng ta không việc gì phải phản ứng thái quá vì tâm lý này. Hãy nhớ rằng, đối tượng cần xử lý không phải “cảm xúc lo âu”, mà là “vấn đề duyên cớ”.
3. Tâm lý oán giận
Nếu để ý, làng nhàng mỗi ngày chúng ta có thể oán giận từ 1-5 lần, có những người thậm chí kêu ca bức xúc luôn miệng từ sáng tới tối. Nếu oán giận ở mức độ quá thẳng tính, nó chỉ đem tới hại nhiều hơn lợi. Nhưng nếu xuất hiện với tần suất vừa phải, đây là dấu hiệu tích cực để nhấc chúng ta.
Phải biết rằng, oán thán kêu ca quá nhiều sẽ khiến chúng ta trở nên tâm tính chi ly, không thể hiện được hết năng lực của mình. Những người bị kiểm soát bởi cảm xúc sẽ không còn đủ ý thức để thực thụ hội tụ vào mục tiêu chính đáng của bản thân.
Mao Trạch Đông từng viết trong bài “Họa Liễu Á Tử tiên sinh”: “Lao tao thái thịnh phòng trường đoạn. Phong vật trường nghi phóng nhãn lường.”
Có thể hiểu rằng: “Lo nghĩ quá e rồi đứt ruột. Liếc mắt trông cho suốt sự đời.”
Đây chính là lời nhấc cho thấy, sa vào tâm lý oán giận chỉ đem tới những tác dụng bị động mà thôi.
Phải biết rằng, oán thán kêu ca quá nhiều sẽ khiến chúng ta trở thành tính nết chi ly, không thể hiện được hết năng lực của mình. Những người bị kiểm soát bởi xúc cảm sẽ không còn đủ tinh thần để thực sự tập kết vào mục tiêu chính đáng của bản thân.
4. xúc cảm ghen tỵ
Trong "Tam Quốc Diễn Nghĩa", du ngoạn là nhân vật sáng ý hơn người, tài trí siêu quần, nhưng lòng dạ hẹp hòi thích ghen tỵ. Cứ mỗi lần đụng độ với Gia Cát Lượng, chính tâm lý thụ động này đã khiến ông năm lần bảy lượt bày mưu mô hãm hại người tài, sau đó bị chính Khổng Minh tương kế tựu kế đánh trả cho thất bại thảm hại.
Ông ta ra đi trong vô vàn ấm ức và ganh tỵ khi hô lên: “Trời đã sinh Du, sao còn sinh Lượng.” Nhân vật ngao du bắt đầu từ hại người, chấm dứt bằng hại mình.
Có thể thấy rằng, tâm lý ganh tỵ có thể khống chế khiến người ta tự đẩy mình vào nghịch cảnh.
Ngược lại, nếu biết kiểm soát chính mình, chúng ta lại có thể coi đây là một dấu hiệu để nhắc nhở những phương diện chưa đủ ưu tú của bản thân. Chỉ khi nào chúng ta có thể bình thản đối mặt với việc mình kém cạnh đối thủ, thì mới có thể dồn khôn cùng học tập, rèn luyện, phát triển tiến bộ hơn.
Như vậy, ganh tỵ cũng có thể trở thành đòn bẩy giúp chúng ta trưởng thành hơn. Nếu ganh tỵ với vóc dáng của người khác, hãy chăm chỉ đi tập thể dục. Nếu ganh tỵ sự thành công của anh em, hãy học hỏi cách làm và phấn đấu siêng năng gấp đôi họ.
Nếu sinh ra tâm lý ganh tỵ, hãy dùng nó để kích thích bản thân núm chứ đừng dùng nó để ngăn cản nạm của đối phương.
5. Tâm lý ân hận
Sau mỗi quyết định sai trái, tâm lý hối hận nảy trong muộn mằn vì ở đời không tồn tại hai chữ “giá như”. Tuy nhiên, sau những tổn thất đã xuất hiện, nếu kịp thời đền bù và đổi thay, chúng ta vẫn có thể hạn chế được những tổn thất ngày một nghiêm trọng hơn.
Phải biết rằng, hối cũng có giá trị riêng nếu biết cách kiểm soát. Hãy tận dụng sự hối hận để thay đổi ngày mai chứ đừng chỉ tập trung vào kí vãng. sai lầm không đáng sợ bằng việc chúng ta biết mình đã sai nhưng không biết cách cải hối và tìm cách đổi thay.
Mỗi một loại xúc cảm đều là kết quả của hành vi, chúng có thể trở thành vật cản kìm giữ, cũng có thể trở nên động lực xúc tiến tính tích cực trong mỗi con người. Điều quan yếu mà ta phải làm mỗi ngày là học cách tự chữa lành vết thương, kiểm soát tâm lý và không bị nuốt trộng bởi xúc cảm của chính mình.
*Tổng hợp
