Một học sinh có thể là người có hành vi doạ, là nạn nhân của bắt nạt hoặc cả hai. bắt nạt học sinh là một dạng của bạo lực học đường, có thể gây ra thương tổn về mặt thể chất, tinh thần và xã hội, thậm chí là tử vong, và đã trở nên một vấn đề y tế công cộng được quan hoài trên toàn cầu cũng như ở Việt Nam.
Trên thế giới, mỗi năm có 6 triệu trẻ trai và 4 triệu trẻ gái có liên quan trực tiếp đến bạo lực học đường, trên 3,2 triệu học sinh là nạn nhân của ăn hiếp mỗi năm. Tại Hoa Kỳ, có khoảng 28% học sinh từ 12 - 18 tuổi bị ăn hiếp tại dài, trong đó 18% học sinh bị xúc phạm, thuộc làu, 18% là nạn nhân của những tin đồn, 5% bị đe dọa và 3% học trò bị bắt làm những điều mà họ không muốn.
Một số nước có thiên hướng giảm về tỉ lệ bị nạt và có hành vi bắt nạt người khác như Đan Mạch, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Anh và Nauy. Bên cạnh đó, một số nước như Pháp, Bỉ, Hà Lan có tỉ lệ bị đe vẫn gia tăng ở cả hai giới. Theo vắng của tổ chức Plan International (PI), khảo sát trên 5 quốc gia châu Á cho thấy học trò 12 đến 17 tuổi bị nạt trong 6 tháng qua ngả nghiêng trong khoảng 28% đến 75% với các hình thức nạt thể chất, đe ý thức và lạm dụng dục tình, trong đó, tỉ lệ bị bắt nạt ở Việt Nam là 71%.
Ảnh minh họa
Tại Việt Nam, trong thời gian gần đây học trò bị bắt nạt như hăm dọa, đánh đập được san sớt phổ biến trên các trang mạng từng lớp. Hành vi đe trong độ tuổi đi học hệ trọng đến các vấn đề như thành tích học tập kém, hút thuốc lá và xu hướng lạm dụng rượu tăng, khả năng kiểm soát xúc cảm kém, có nguy cơ tự vẫn tiềm tàng.
Có mối liên tưởng giữa học trò bị doạ với các yếu tố:
- Đặc điểm cá nhân chủ nghĩa: hạnh kiểm, học lực, giới tính và khối lớp của học trò
- Gia đình: nghề, học thức, tình trạng hôn nhân của cha mẹ, kinh tế gia đình, học trò sống chung với ai, chừng độ quan tâm của gia đình, mức độ học trò chứng kiến bạo hành gia đình và mức độ bị người nhà la mắng, đánh đập.
- Môi trường sống: mức độ đánh nhau, cãi nhau tại nơi sinh sống và lợt xã hội.
- Nhà trường: mối quan hệ với đay, học sinh sống cô lập và chứng kiến bắt nạt tại trường học.
Theo một nghiên cứu trên 248 học sinh trung học cơ sở tại tỉnh Phú Yên, tỉ lệ học sinh bị đe là 37,9%. Những yếu tố can dự đến bị bắt nạt ở học trò là học lực, hạnh kiểm, khối lớp, kinh tế gia đình, tình trạng đánh nhau/cãi nhau và xảy ra các nhợt tầng lớp tại khu vực sống, có chứng kiến bắt nạt trong trường và mối quan hệ không tốt với thầy cô. Trong đó 3 yếu tố gồm học lực, kinh tế gia đình và tình trạng đánh nhau hoặc cãi nhau tại khu vực sống cần được chú trọng.
Trong nghiên cứu trên, phần nhiều học trò nhận được sự quan hoài từ gia đình, trong đó 64,5% cho là rất quan hoài và 31,1% là quan tâm, có 0,8% cho rằng không được gia đình quan tâm. Trong 12 tháng qua, phần nhiều học sinh không chứng kiến bạo lực gia đình (60,1%), nhưng có tới 51,6% học sinh giải đáp đã bị người nhà la mắng đánh đập, trong đó 6,8% học trò bị la mắng, đánh đập với mức độ thẳng băng. Hơn 50% học trò sống trong khu vực có xảy ra đánh nhau hoặc cãi nhau, với chừng độ đôi khi là 43,1% và thẳng băng là 8,9%. Một phần nhỏ học trò sống trong khu vực có các tồi từng lớp như cờ bạc, trộm cắp, cướp giật…
Một điều đặc biệt, những học sinh từ khối lớp 7 đến khối lớp 9 trong nghiên cứu này có tỉ lệ bị nạt cao hơn so với học trò lớp 6.học trò có học lực từ khá trở xuống có tỉ lệ bị nạt cao hơn so với học trò có học lực giỏi.học trò có hạnh kiểm từ khá trở xuống có tỉ lệ bị nạt cao hơn so với học sinh có hạnh kiểm tốt. Theo định nghĩa, trêu được thực hiện một cách thân thiện, vui vẻ không được xem là nạt, có thể học trò đang trong độ tuổi có sự biến chuyển về mặt tâm lý, những học trò ở khối lớp lớn hơn dễ nhạy cảm hơn với sự thuộc của bạn bè và cho rằng đó là hành vi ăn hiếp đối với mình.
Những học sinh có học lực kém thường bị bạn bè thục gây khó chịu hoặc ít được chú ý gây cảm giác bị xa lánh, đó được xem là những hình thức doạ. Tâm lý chung của các bậc phụ huynh là không muốn cho con em mình chơi với những trẻ sống ở môi trường sống phức tạp, có lẽ thành thử mà những học sinh sống ở nơi thường xuyên xảy ra đánh nhau/cãi nhau thường bị doạ hơn. Bên cạnh đó, với những học sinh có điều kiện kinh tế gia đình khá giả, thứ nhất, có thể cách ứng xử của các em chưa ăn nhập; thứ hai, các em thường mang những đồ vật có giá trị đến lớp, vô hình chung những điều đó đã khiến các em trở nên nạn nhân của doạ trong trường học.
Mặc dù mối can hệ giữa học sinh bị bắt nạt với các nhân tố khác về đặc điểm nhà trường là chưa rõ ràng, song vẫn cần sự quan tâm nhiều hơn từ phía nhà trường.Việc học trò nhận định rằng bố đối xử không công bằng có thể nảy sự ghen tị, dẫn đến những xử sự không hạp giữa các học sinh với nhau.Bên cạnh đó, tác động từ phương pháp giáo dục có thể có ảnh hưởng tích cực hoặc thụ động đến nhận thức của học trò, cho nên việc chọn lọc hình thức xử phạt một cách hợp lý và khoa học là quan trọng.
CN Y tế Công cộng LÊ HUỲNH NHƯ
0 nhận xét:
Đăng nhận xét